یکی از مشهورترین فرش های دستباف ایرانی ، فرش ابریشم قم است. فرش ابریشم قم از جمله فرش هایی است که بازار آن محدود به داخل ایران نیست بلکه در سراسر دنیا مشتریان خاص خود را دارد.

یکی از مهمترین ویژگی های فرش ابریشم استان قم این است که به اندازه ای زیبا و طبیعی بافته می شود که در نگاه اول چنین به نظر می رسد که یک تابلو نقاشی است. از حدود یک قرن پیش بود که به تدریج صنعت قالی بافی در قم پیشرفت های خود را آغاز کرد و بافت فرش دستباف ابریشم در این استان به صورت جدی و با استفاده از طرح و نقش های مختلف آغاز شد و همین امر باعث شد تا این فرش به یک فرش معتبر و ارزشمند در جهان تبدیل شود.

پیشینه فرش بافی در قم

فرش هایی که در ابتدا در این استان بافته می شدند به مانند فرش های امروزی نبودند بلکه در بافت آنها از مواد اولیه مرغوب استفاده نمی شد و همچنین بافت آنها نیز درشت بود و در رج شمارهای چهل بافته می شد ؛ در نتیجه شاهد فرش هایی با کیفیت امروزی نبودیم. به تدریج در سال های بعد در ساختار فرش های استان قم تغییرات اساسی ایجاد شد و قالیبافان و طراحان نقشه قم به فرش های تمام ابریشم که ریز بافت بودند روی آوردند و فرش های گرانبها و لوکسی را در اختیار علاقمندان فرش های دستباف قرار دادند.

فرش ابریشم قم

همانطور که گفتیم فرش قم از جمله فرش های دستباف ایرانی است که در حال حاضر در دنیا به عنوان فرشی نفیس شناخته می شود. این فرش از بافت و طرح و نقش خاصی برخوردار است که آن را به یکی از فرش های ممتاز و خاص تبدیل کرده است. با وجود این که سال های زیادی از شروع بافت فرش ابریشم قم می گذرد ولی این فرش همچنان اصالت اولیه خود را حفظ کرده و در بافت آن از مواد عالی و رنگ های طبیعی استفاده می شود. همچنین طرح های به کار رفته در این فرش نیز از طرح های چشم نواز ایرانی است.

تاریخچه فرش ابریشم قم

صنعت قالیبافی در استان قم از زمان های دور رواج داشته است. این صنعت ابتدا در بین روستاییان و عشایر این استان مرسوم بود و همان طور که گفته شد در ابتدا قالی هایی که بافته می شدند از کیفیت مناسبی برخوردار نبودند. اما فرش ابریشم قم که به شکل امروزی بافته می شود از حدود هشتاد سال پیش و در دومین دهه قرن بیست میلادی رایج شد. این مقطع زمانی با ورود تجار کاشانی به قم مصادف بود که دارهای قالی را به شهر قم بردند و در مقیاسی محدود این نوع از فرش بافی را در آنجا شروع کردند.

این نوع قالیبافی در کمتر از دو دهه در قم راه پیشرفت خود را طی کرد و وارد فاز تجاری شد و برای خود اسم و رسمی پیدا کرد و در شهر قم رایج شد و به تدریج در روستاها و مناطق اطراف نیز گسترش یافت و فرش ابریشم قم را به یک فرش ممتاز تبدیل کرد.

ویژگی های فرش قم

مهمترین ویژگی های فرش ابریشم قم که آن را به یک قالی ممتاز و برجسته تبدیل کرده است موارد ذیل هستند :

• ابریشمی که در تاروپود فرش قم به کار رفته است خالص است و  این فرش با استفاده از ابریشم های ظریف بافته می شود.
• طرح های که در فرش های ابریشمی قم به کار برده می شوند از تنوع رنگی فراوانی برخوردار است که از بیست تا سی رنگ و در برخی از موارد نیز صد رنگ را شامل می شوند.
• در ترکیب رنگ و نقش فرش قم نوآوری و هماهنگی خاص و منحصر بفردی وجود دارد.
• نقشه های فرش های ابریشم قم نیز متمایز هستند و در طراحی آن ها از داستان های تاریخی الگو گرفته شده است.
• تعداد رج های فرش ابریشم که در این استان بافته می شوند در مقایسه با فرش های دستباف دیگر بیشتر است.
• در بافت فرش ابریشم قم استانداردهای محیط زیستی رعایت می شود و تولید آن هیچ نوع آسیبی به محیط زیست وارد نخواهد کرد ؛ زیرا رنگ و نخ به کار رفته در آن از مواد کاملا طبیعی و غیر شیمیایی تهیه شده است.
• در بافت فرش ابریشم قم از ده ها هنرمند استفاده می شود و با هماهنگی که در بافت آن دارند یک اثر هنری کم نظیر را تولید می کنند. این همکاری و هماهنگی از طراحی ، رنگرزی تا بافت این فرش را شامل می شود.

مواد و ابریشم به کار رفته در فرش قم

در بافت فرش قم از مواد و ابریشم منحصر به فردی استفاده می شود ، ابریشم هایی که در بافت این نوع فرش به کار برده می شود از انواع ابریشم های خالص و ظریف است. این ابریشم بیشتر از کشور چین وارد می شود و در اختیار قالیبافان و رنگرزها قرار داده می شود. برای رنگرزی ابریشم های فرش دستباف قم نیز از رنگ های طبیعی و گیاهی استفاده می کنند و روند رنگ آمیزی و خشک شدن رنگ ها و شست و شو نیز در محیط آزاد انجام می گیرد. موادی که برای تولید رنگ طبیعی استفاده می شوند شامل پوست انار ، پوست گردو ، زاج ، اسپرک ، روناس و… هستند که موجب می شوند رنگ فرش کاملا طبیعی باشد و از عمر بالایی نیز برخوردار باشد.

طرح ها و نقش های فرش ابریشم

طرح هایی که در فرش قم به کار رفته می شود بسیار متنوع است و از گستردگی زیادی نیز برخوردار است. نقشه هایی که برای قالی های قدیمی قم در نظر گرفته می شد از طرح های معروف لچک و ترنج شاه عباسی ، محرمات و شکارگاه تشکیل شده بود نقشه ها و طرح های مذکور تقلیدی از نقشه های کاشان و اصفهان بود. به مرور زمان و با خلاقیتی که طراحان قم از خود بروز دادند طراحی فرش های این استان دچار تحولات اساسی شد و شاهد بروز سبک جدیدی در صنعت قالیبافی شدیم. سبک جدید به ویژگی های خاص و متمایزی که از لحاظ طراحی ، هماهنگی نقش ها و رنگ آمیزی دارد به سبک فرش قم شناخته می شود.

بافندگان استان قم بیشتر علاقمند هستند که بهترین طرح های مورد استفاده در سایر استان های کشور را با تغییراتی اندک به کار ببرند. از مهمترین طرح هایی که در فرش ابریشم قم به کار رفته می شود می توانیم به این موارد اشاره داشته باشیم :

• بته ای ، هندسی جوشقانی ، لچک ترنج ، بندی خشتی یا موزاییک بختیاری ، درختی ، شکارگاه ، عباسی ، شاه عباسی افشان ، بندی کتیبه ای ، محرابی ، محرمات ، گل فرنگ ، ترنجی کف ساده ، ضل السلطانی ، خشتی و محتشم.

طرح ها و نقشه هایی که بصورت بوته میری مکرر هستند در مقایسه با طرح های گلدان از رواج بیشتری برخوردار هستند ، بسیاری از قطعات به کار رفته نیز از مدال مرکزی و طرح های مختلف در گوشه و کنار برخوردار هستند.

قیمت گذاری فرش قم

یکی از ویژگی های متمایز و منحصر به فرد در تولید فرش ابریشم قم این است که در تولید آن هیچ گونه اجحافی در حق بافندگان و تولید کنندگان آن نخواهد شد. پس از این که بافت فرش ابریشم به پایان رسید یک شورا به نام شورای مزد تشکیل می شود که وظیفه آن تعیین قیمت فرش بر اساس کیفیت و ابعاد فرش است و بر همین اساس مدیر تولید موظف است که مبلغ تعیین شده از سوی شورای مزد را به بافندگان پرداخت کند.

صادرات فرش قم

در سال های اخیر در زمینه صادرات فرش قم سرمایه گذاری های خوبی از سوی مسئولان به منظور حضور پرشکوه در بازارهای بین المللی انجام گرفته است. به طور کلی فرش ابریشم دستباف قم از ماهیت صادراتی برخوردار است و تنها ده درصد فرش های ابریشم قم در داخل کشور مورد استفاده قرار می گیرد و در حدود نود درصد این فرش های بافته شده به کشورهای خارجی از جمله کشورهای اروپایی ، آمریکایی و آسیایی صادر می شود.

جایگاه جهانی فرش ابریشم قم

به طور کلی فرش های دستباف ایرانی در دنیا از مشهورترین فرش ها محسوب می شوند که بسیاری از بازارهای جهانی را تسخیر کرده اند. فرش ابریشم قم نیز یکی از فرش های دستباف ایرانی است که در بازار جهانی از جایگاه ممتازی برخوردار است به طوری که بسیاری از تجار فرش داخلی و خارجی از این کالای لوکس و عتیقه در رونق هر چه بیشتر بازار جهانی استفاده می کنند. با توجه به ویژگی هایی که فرش دستباف ابریشم قم از لحاظ تار و پود ، طرح و نقش و همچنین رنگ های به کار رفته شده دارد همیشه از انتخاب های اول در بازار جهانی بوده است

ازآنجایی‌که فرش دستباف در ایران قدمتی بیش از ۲۰۰۰ سال دارد، با ثبت در یونسکو خلاقیت هنر ایرانی را به جهانیان نشان داده و به‌عنوان یک صنعت نجیب، هنر زیبا و نمادی از فرهنگ اصیل ایرانی که آوازه‌اش جهان را پر کرده است، جایگاه خوبی را در این میان به دست آورده است. مردان و زنان هنرمند بسیاری در استان‌ها و شهرهای کشور با دستان توانای خود در رونق بخشی و حفظ این هنر به‌عنوان یک ارزش دیرین نقش مؤثری داشته‌اند.

مزایای استفاده از فرش دستباف

الیاف طبیعی فرش دستباف

ازآنجایی‌که فرش دستباف  از الیاف طبیعی بافته شده است، طبیعتی گرم دارد و در نتیجه، راه رفتن و یا چهار دست و پا رفتن و غلت خوردن کودکان روی آن، نه‌تنها برایشان ضرر ندارد، بلکه بسیار مطلوب و مفید نیز هست. استفاده از الیاف طبیعی در تولید فرش دستباف به حفظ سلامت جسمانی افرادی که روی آن راه می‌روند، کمک خواهد کرد. پرزهای پشمی قالی به دلیل داشتن خاصیت الاستیک خود، نقش یک تشک استاندارد را ایفا می‌کند.

طرح‌ها و رنگ‌های طبیعی و بسیار زیبای به کار رفته برای بافت فرش‌های ایرانی چشم هر بیننده‌ای را مسحور می‌کنند. علاوه بر این موارد، استفاده از مصالح طبیعی در دکوراسیون داخلی منزل، با روح و روان آدمی سازگارتر است و آرامش خاصی را به او می‌بخشد.

فرش دستباف الکتریسیته ساکن تولید نمی‌کند

برای بافت فرش دستباف موادی مانند پشم، کرک، ابریشم و پنبه به‌عنوان مواد اولیه استفاده شده‌اند و به همین دلیل، هیچ‌گاه الکتریسیته ساکن در آن ایجاد نمی‌شود. این مزیتی است که در مقایسه با بسیاری از کف‌پوش‌های دیگر ملموس و قابل‌توجه است.

حفظ میراث فرهنگی ایرانی

به‌طور طبیعی، هر ملتی یک کالای نمادین دارد که می‌تواند بخشی از سابقه فرهنگی و هنری آن کشور را به مردم دنیا معرفی کند. فرش دستباف نماد ملت ایران در بین اقوام دنیا است. مردم دنیا ایران را با قالی آن می‌شناسند. مردم کشورمان می‌توانند با خرید فرش‌های نفیس دستباف ایرانی به حفظ میراث فرهنگی کشورمان کمک بسیار ارزشمندی کرده  و باعث ترویج فرهنگ اصیل ایرانی شوند.

سرمایه‌گذاری و صرفه‌جویی در خرید فرش دستباف

شاید بین افراد این تصور غلط وجود داشته باشد که چون فرش دستباف از فرش‌های ماشینی گران‌تر است، برای خرید آن هزینه زیادی پرداخت می‌کنند. اما این تصور کاملاً اشتباه است. همان‌طور که می‌دانید – و شاید خودتان هم این‌طور باشید – بسیاری از خانواده‌ها هر چند سال یک بار فرش‌های ماشینی را عوض می‌کنند. درواقع، پولی که در هر سال برای خرید فرش ماشینی هزینه می‌کنند، نه‌تنها هیچ رشدی نداشته بلکه کاملاً مصرف شده است. درحالی‌که با خرید یک فرش دستباف قیمت آن با گذشت زمان بیشتر می‌شود. درواقع، فرش دستباف به‌عنوان یک کالا برای سرمایه‌گذاری خانواده به شمار می‌رود.

ارزش فرش دستباف ایرانی روندی افزایشی دارد. خرید فرش دستباف هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است؛ با خرید فرش‌های نفیس دستباف می‌توانید پول نقد خود را به سرمایه‌گذاری مطمئن تبدیل کنید. اگر درآمدتان آن‌قدر نیست که بتوانید تمام خانه خود را با فرش دستباف بپوشانید، می‌توانید قسمت‌هایی را که بیشتر در معرض رفت و آمد، نشستن و خوابیدن است با قالیچه‌های دستباف کوچک فرش کنید.

با خرید فرش دستباف به تولید بیشتر آن کمک کنید

با آراستن خانه‌های خود با فرش دستباف به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از صنعت فرش دستباف حمایت می‌کنید و باعث افزایش نرخ تولید و اشتغال خواهید شد. در کشور ما، به‌طور سالانه ۵ میلیون مترمربع فرش دستباف تولید و به بازار عرضه می‌شود.

رونق بافت قالی ایرانی باعث رونق بخش کشاورزی و دام‌پروری و بیشتر صنایع به‌ویژه، صنعت نساجی خواهد شد. صادرات قالی دستباف ارزآوری قابل‌توجهی خواهد داشت و باعث رونق بخشی به اقتصاد کل کشور خواهد بود.

عمر طولانی فرش‌های دستباف

قالی دست‌باف نسبت به سایر پوشش‌هایی که برای خانه‌ها استفاده می‌شوند، عمر طولانی‌تری داشته و در نتیجه‌ی شستشو درخشش خود را از دست نمی‌دهد. قالی دستباف تنها کف‌پوشی است که بر اثر پا خوردن، نور و شست و شو زیبایی‌هایش مضاعف می‌شوند و هیچ‌گاه چشم‌نوازی خود را از دست نمی‌دهد؛ علی‌الخصوص، اگر این قالی با استفاده از مواد رنگ‌زای طبیعی رنگ شده باشد.

قابلیت رفوگری و ترمیم فرش‌های دستباف

یکی از مزایای مهم و برجسته فرش‌های دستباف این است که اگر دچار آسیب شوند، به‌راحتی می‌توان آن را ترمیم کرد و بخش‌های آسیب‌دیده را می‌توانید با خیالی راحت به رفوگر بسپارید. برای رفوگری فرش به مهارت خاص و تجربه کافی نیاز است و افرادی که در این زمینه فعالیت دارند، غالباً سابقه طولانی در بخش‌های مختلف تولید فرش دارند. عملیات تکمیلی و رفو بر روی فرش‌ها برای رفع عیوب ناشی از بیدخوردگی، پارگی، پوسیدگی، ساییدگی و سوراخ شدن انجام می‌شوند.

قالیشویی طُرّه

قالیشویی طُرّه مجری انواع خدمات مربوط به فرش ماشینی و فرش دستباف از قبیل خرید و فروش فرش، شستشو، مرمت و رفوی فرش و غیره در این مقاله اطلاعاتی را در مورد  فرش دستباف  برایتان فراهم کرده است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با استفاده از بخش تماس با ما با کارشناسان ما تماس گرفته و با آن‌ها مشورت کنید. خدمات متنوع ما را می‌توانید در بخش خدمات مشاهده کنید. برای آگاهی از سایر موارد نیز می‌توانید به صفحه اول وب سایت ما مراجعه کنید.

منتظر دریافت نظرها و پیشنهادهای سازنده شما هستیم.

 برای اطلاعات بیشتر به سایت قالیخان مراجعه کنید .

فرش دستباف ایران از زمان‌های بسیار دور شهره جهان بوده است. در افسانه‌ها و داستان‌ها هر جا سخن از ثروت و مِکنَت یا حسن سلیقه بوده یک فرش ایرانی در آن می‌درخشیده است. اما ما ایرانیان به دلیل همیشه در دسترس بودن فرش دستبافت، کمتر به خود زحمت داده‌ایم تا این کالای مهم ایرانی که برآیند فرهنگ و سنت ماست را بشناسیم. نه تنها در جهان که حتی در ایران هم مردم بسیاری از نقوش ایرانی را نمی‌شناسند. اینکه فرش دستباف کدام شهر بهتر است سوالی نیست که بتوان در یک یا دو کلمه پاسخ داد. آنکه تبریزی است می‌گوید فرش تبریز و آنکه اصفهانی است فرش اصفهان را بهترین می‌داند. تقریبا هر منطقه از ایران فرش دستباف با طرح و مشخصات خاص خود را دارد، فرش اراک پرز بلند و پشمی و کلفت است و قالیچه قم تمام ابریشم ظریف و لطیف.یکی علاقه مند به فرش کرمان با نقش درشت و پرزهای بلند که به قول معروف هرچه پا میخورد زیباتر می‌شود و دیگری فرش قشقایی با طرح ساده را میپسندد. پس دقیقا نمی‌شود گفت فرش دستباف کدام شهر بهتر است اما می‌توان گفت که فرش برخی از مناطق ایران دارای شهرت و طرفداران بیشتری هستند.

چگونه می‌شود یک فرش دستباف خوب را تشخیص داد؟
خوب بودن فرش دستباف ریزه‌کاری‌های بسیاری دارد که بیشترشان در حد تشخیص یک غیرمتخصص نیست. اما نکاتی هم هست که شما به عنوان یک فرد غیر متخصص می‌توانید تشخیص دهید. کارشناسان قالی معتقدند که ارزش هنری یک فرش دستباف به میزان استفاده از رنگ‌های طبیعی و هماهنگی قرار گرفتن این رنگ‌ها در کنار هم بستگی دارد. اما قیمت فرش دستباف به ریزی و درشتی بافت، نقشه و رنگ و جنس تار و پود آن بسته است.

شما می‌توانید هنگام خرید فرش دستباف به این نکات توجه کنید:
1. اندازه فرش.
2. تراکم فرش.
3. تقارن شکل و رنگ، همه طرح ها کامل باشد.
4. یکنواختی رنگ و اندازه و کلفتی پرزها.
5. اندازه فرش نباید بیش از دو سه سانتیمتر با اندازه استاندارد فرق داشته باشد.
6. فاصله ترنج تا لبه‌های فرش باید یکسان بوده و نقش قرینه باشد.
7. وقتی دست در جهت خلاف خواب فرش بکشید می‌توانید ببینید که رنگ یکدست است یا نه.
8. رنگ سر و ته ریشه ها نباید فرق داشته باشد و گرنه از رنگ شیمیایی استفاده شده است.
9. تراکم فرش را از پشت آن می‌توان تشخیص داد که مثلا در یک سانتی متر مربع چند گره وجود دارد.
10. هرچه ارتفاع پرزها بیشتر باشد دوام فرش هم بیشتر است البته بستگی به نوع گره فرش نیز دارد.

بهترین مکان برای خرید فرش دستباف

بهترین مکان برای خرید فرش دستباف که قیمت و کیفیت مناسب داشته باشد، بسیار پر اهمیت است. در قدیم شاید یکی از سخت‌ترین و پر استرس‌ترین خریدها خرید فرش دستباف بوده است. بیشتر مردم به آشنایان خود رجوع می کردند چرا که هزینه بسیار باید پرداخت می شد و تشخیص فرش خوب سخت بود . مردم معتقد بودند که به هر کسی نمی‌شود اعتماد کرد و هنوز هم برخی همین گونه فکر می‌کنند. در بالا برخی از روشهای تشخیص فرشِ خوب توضیح داده شد اما در نهایت کاری تخصصی است. برای خرید فرش چندین نکته باید در نظر گرفته شود تا بتوان تعیین کرد بهترین مکان برای خرید فرش دستباف کجاست. نخست اینکه شما حتما باید بدانید در چه حدی می‌توانید هزینه کنید و نقش و طرح و رنگ مورد نظرتان لااقل تا حدودی معلوم باشد. باید بدانید فرش با چه دوامی احتیاج دارید. در هر شهری بازار یا بازارهای فرش وجود دارند. در شهرهای کوچک راحت‌تر است زیرا که معمولا فقط یک بازار مخصوص فرش هست اما در شهرهای بزرگ ممکن است با بیش از یک بازار مواجه شوید و کار مشکل‌تر شود، بنابراین بهتر است از آنچه میخواهید اگاه بوده و بدانید هر بازار بیشتر چه فرش‌هایی را ارائه می‌دهد. اصفهان یمیتواند بهترین مکان‌ها برای خرید فرش دستباف باشد. اصفهان و شهرستان‌های اطرافش یَد طولایی در صنعت فرش دارند و در بازار حکیم اصفهان شما با تنوع بسیار گسترده در کنار قیمت مناسب روبرو خواهید شد. فرش فروشی کلاهدوزان واقع در بازار حکیم واقع در خیابان سپه ، با تجربه چند نسل از یک خانواده، می‌تواند در این انتخاب سخت یاریتان کند.

بهترین فرش مال کدام شهر است
بهترین فرش مال کدام شهر است به این نکته بستگی دارد که آیا منظور فرش دستباف است یا فرش ماشینی؛ زیرا که فرش یعنی چیزی که بر زمین گسترده می‌شود و می‌تواند شامل جاجیم و حصیر هم شود. اما قالی همان فرش دستباف است. اگر نگران سلامتی خود و کودکانتان هستید ما قالی را پیشنهاد می‌دهیم. بهترین فرش دستباف برای شما بستگی به این دارد که شما فرش را در چه فضایی می‌خواهید مورد استفاده قرار دهید. مثلا فرش با پرز کوتاه یا ابریشم و با رنگ روشن بهتر است برای نشیمن یا اتاق کودکان استفاده نشود. دیگر موضوع نقش فرش است. نقش فرش‌ها گاه مخصوص یک منطقه‌اند اما اکنون نقش‌های مشترک در مناطق مختلف هم بافته می‌شود. مثلا در مکانی که مبل اسپرت و وسایل مدرن جوان پسند قرار دارد فرش لچک ترنج هماهنگی ندارد اما فرش‌های خشتی یا نقش‌های عشایری پیشنهاد خوبی است. نقش‌های اسلیمی و لچک ترنج و گل عباسی بیشتر برای فضایی کلاسیک مانند پذیرایی یا کتابخانه مناسب است.

فرش دستباف از کجا بخرم؟
فرش دستباف از کجا بخرم. فرش دستباف ایرانی تاریخ دور درازی دارد و شهرهای زیادی در این صنعت نامدار هستند. تبریز، اصفهان، نایین، کاشان، کرمان، فارس و ... همگی فرش‌هایی زیبا و خاص خود دارند که در بافت و رنگ متفاوتند. همچنین فرش ایرانی دارای طرح های بسیاری است.

 برای خرید و اطلاعات بیشتر درباره ی فرش دستباف به سایت قالیخان مراجعه کنید.